Türk bilim insanları, grip ve COVID-19’u aynı örnekten saptayan Hibrit PCR Tanı Kiti geliştirdi

Yakın Doğu Üniversitesi, KKTC’de kullanıma sunduğu yerli PCR Tanı kitini geliştirerek grip ve COVID-19’u aynı anda saptayan hibrit tanı kiti tasarladı. ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi önerileri doğrultusunda tasarlanan kit sayesinde, SARS-CoV-2 ile birlikte influenza A ve B virüslerini de kapsayan hibrid kitlere KKTC'nin tüm dünya ile eş zamanlı geçişi sağlanacak.

Sonhabar-kış aylarının gelmesi ile birlikte yaygınlığı artan gribal enfeksiyonları, belirtileri oldukça benzeyen COVID-19’dan ayırt etmek, pandemi yönetimi açısından büyük bir önem taşıyor. Yakın Doğu Üniversitesi, grip geçiren insanların COVID-19 paniği yaşamaması ve özellikle hastane kapasitesinin zorlanmasını önlemek için önemli bir projeye imza attı. Yakın Doğu Üniversitesi, tasarım ve AR-GE’si tamamen kendisine ait olan yerli PCR Kitini geliştirerek grip ve COVID-19 hastalığına yol açan virüsleri aynı örnekten saptayan hibrit PCR Tanı Kiti tasarladı. ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi önerileri doğrultusunda tasarlanan kit sayesinde, SARS-CoV-2 ve influenza A ve B virüslerini saptayabilen hibrid kitlere, KKTC’nin tüm dünya ile eş zamanlı geçişi sağlanacak. 

Grip ve COVID-19 belirtileri benzerlik gösteriyor

Yakın Doğu Üniversitesi bilim insanları tarafından tasarlanıp geliştirilen kit, genellikle yıl içerisinde Ekim ayından başlayarak Mart sonu Nisan başına kadar olan dönemde sık görülen ve oldukça bulaşıcı bir solunum yolu hastalığı olan grip (influenza) ile COVID-19’un tanısını aynı örnekten koyabilecek. 

Kış aylarının yaklaşmasıyla COVID-19 pandemisine ek olarak gelişecek influenza salgını, katlanmış sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu iki hastalığın birlikteliği, bir yandan hastalarda tanı ve tedavi sorunlarını güçleştirirken, bir yandan da ortaya çıkabilecek “ikiz” hastalığın ciddi bir etki yaratabileceği düşünülüyor. 

Mevsimsel grip etkeni olan influenza virüsler, kişiden kişiye kolaylıkla bulaşabiliyor. İnsanların kapalı alanlarda daha çok vakit geçirdikleri kış aylarında ise hastalık en yoğun dönemine ulaşıyor. COVID-19’a yol açan SARS-CoV-2’ye benzer bir şekilde damlacık yolu ve indirekt temas ile yayılan influenza virüsler, iki hastalık arasındaki semptomların benzerliğinden dolayı hastalığın tanısını zorlaştırıyor. Her iki hastalıkta seyreden ateş, titreme, öksürük, nefes darlığı, yorgunluk hissi ve eklem ağrıları, boğaz ağrısı, burun akıntısı gibi belirtiler, klinik örneklerde moleküler PCR testleri ile tanının önemini ortaya koyuyor. 

Yakın Doğu Üniversitesi araştırma laboratuvarlarında tasarlanan grip-COVID-19 hibrit test kiti grip salgını dönemine girilirken, Kuzey Kıbrıs’ta özellikle okul çağındaki çocuklar, kronik hastalıkları olan bireyler ve yaşlılar için büyük bir önem taşıyor. 

Prof. Dr. İrfan Suat Günsel: “Belirtileri benzer olan COVID-19 ve grip ayrımının tek örnek ve tek bir testle yapılacak olması sağlık sistemimiz üzerindeki yoğunluğu en aza indirecek.”

Bütün tasarım ve arge süreçleri Yakın Doğu Üniversitesince gerçekleştirilen PCR Tanı ve Varyant Analiz Kiti’ni, Temmuz ayında KKTC Sağlık Bakanlığı onayı ile kullanmaya başladıklarını hatırlatan Yakın Doğu Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. İrfan Suat Günsel, “Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tanı Kiti’ni geliştirmesini tamamlayarak ülkemizin önemli ihtiyaçlarından birini daha gidermenin mutluluğunu yaşıyoruz. Belirtileri benzer olan COVID-19 ve grip ayrımının tek örnek ve tek bir testle yapılacak olması sağlık sistemimiz üzerindeki yoğunluğu en aza indirecek” değerlendirmesini yaptı. 

Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ: “Geliştirdiğimiz Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tanı Kiti ile üst solunum yolu enfeksiyonu yaşayan hastalarda enfeksiyon kaynağı olan virüsü tek örnekten tespit  edebiliyoruz.” 

COVID-19 teşhisi konulan bazı hastalarda SARS-CoV-2 ile birlikte farklı solunum yolu virüsleri ile ko-enfeksiyonlar tespit ettiklerini belirten Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, geliştirdikleri Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tanı Kiti ile üst solunum yolu enfeksiyonu yaşayan hastalarda enfeksiyon kaynağı olan virüsü tek örnekten tespit edebileceklerini söyledi. 

Doç. Dr. Buket Baddal: “Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tanı Kiti’ni ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi ve Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi önerileri doğrultusunda geliştirdik.”

Yakın Doğu Üniversitesi COVID-19 PCR Tanı Laboratuvarı Sorumlularından Doç. Dr. Buket Baddal, geliştirdikleri yerli Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tanı Kiti’nin ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi ve Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi önerileri doğrultusunda geliştirildiğini söyleyerek, COVID-19 ile mücadele kapsamında, kış aylarında beklenilen eş zamanlı grip salgını için tanı ve araştırma laboratuvarlarında tüm hazırlıkları tamamladıklarını ifade etti.